1900-1920 KRONOLOJİSİ
Gönderen
KADINCA SAATLER
Etiketler:
TARİH
1900
İngiliz arkeolog Arthur John Evans'ın Girit Adası'nda başlattığı kazılarda, Ege'deki en eski uygarlık olan Minos'un başkentindeki Knossos Sarayı bulundu.
Petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis Gottlieb Daimler öldü.
Tarihe, Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce Hıristiyan, elçilik binaları ve Pekin'deki Katolik Katedrali'nde mahsur kaldı. Ayaklanma, 7 Eylül 1901'de sona erdi.
Kont Zeppelin tarafından yapılan ilk güdümlü zeplin uçtu.
Dünya'nın ilk metrosu Paris'te hizmete girdi.
Alman filozof Friedrich Nietzsche öldü.
1901
İtalyan kaşif Gugliemo Marconi, telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve Atlantik çevresinde mesaj yollamayı başardı.
İngiltere Kraliçesi Victoria öldü.
ABD'nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.
İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi, ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç'ın kurucusu İsviçreli Henri Dunant'a Nobel Barış Ödülü verildi.
X ışınlarını keşfeden ve tıp dünyasında yeni bir çığır açan Alman fizikçi Wilhelm Conrad Rontgen, Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.
1902
İngiltere İmparatorluğu'nun kurucularından Cecil Rhodes öldü.
Martinik'te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
İrlanda Bağımsızlık Hareketi ''Sinn Fein''kuruldu.
Ünlü Fransız yazar Emile Zola öldü.
1903
Amerikalı W. Read, sarı humma virüsünü buldu.
Aleksandr Pavlov, şartlı refleks çalışmalarını tanıttı. Bu araştırma ''Pavlov'un köpeği''örneğiyle özdeşleşti.
Bisikletle, ilk Fransa turu atıldı.
Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.
Henri Becquerel, Pierre Curie ve eşi Marie Curie-Sklodowska Nobel Fizik Ödüllerini aldılar.
Modern havacılığın başlangıcı. ABD'de Orville ve Wilbur Wright kardeşler, ilk kez motorlu bir uçak uçurdular.
1904
Japonya, Rusya'ya savaş ilan etti.
İngiliz kâşif Henry Morton Stanley öldü.
Transsibirya demiryolu hattı (8.314 km) tamamlandı.
Siyonizm Hareketi'nin kurucusu Theodor Herzl öldü.
Rus yazar Anton Pavloviç Çehov öldü.
1905
Jules Vernes, 77 yaşında öldü.
Ortak bir anlaşmayla Norveç'in 500 yıllık İsveç'le olan birliğini bozan Karlstad Antlaşması imzalandı.
Potemkin zırhlı gemisinde ayaklanma çıktı.
1906
İlk çizgi film ''Humorous Phases of Funny Faces'', Amerikalı Blackton tarafından yapıldı.
San Francisco'da deprem: 1000 kişi öldü.
Ressam Paul Cezanne öldü.
1907
Pablo Picasso'nun ''Demoiselles d'Avignon''isimli tablosu, kübizm akımını başlattı.
Baden-Powell, izci hareketini kurdu.
1908
İlk kez siyah bir boksör Jack Johnson, dünya şampiyonluk ünvanını kazandı.
Henri Farman ve Leon Delagrange, ilk kez bir yolcu uçağını uçurdular.
Sigmund Freud ile psikanaliz üzerine ilk uluslararası kongre düzenlendi.
İlk Ford model T otomobil, piyasaya çıkarıldı.
1878'den bu yana Bosna-Hersek'i işgal altında tutan Avusturya-Macaristan, bu toprakları ilhak etmesi için Sırbistan'a baskı yaptı.
Sicilya'da Messine Kenti'nde meydana gelen depremde 84 bin kişi öldü.
1909
Alman Ehrlich ve Japon Hata'nın, ilk kimyasal ilaç olan arsenobenzeni bulmalarının ardından, kemoterapi tedavisi uygulanmaya başladı.
Detroit'te Ford, zincirleme çalışma yöntemini başlattı.
Brighton'da halka açık ilk renkli film gösterimi yapıldı.
Amerikalı Robert-Edwin Peary, Mattew Henson ve 4 eskimo ile birlikte Kuzey Kutbu'nu fethetti. Frederick Cook, Kutup'a ilk ulaşanın kendisi olduğunu iddia etti.
Manş Denizi'ni uçakla ilk kez Fransız Louis Bleriot geçti.
1910
Pancho Villa ve Emiliano Zapata'nın Meksika Devrimi başladı.
Vassily Kandinsky'nin bir suluboya resmi soyut sanatı başlattı.
Japonya, Kore'yi ilhak etti.
Portekiz Cumhuriyeti ilan edildi. Kral 2. Emmanuel, sürgün edildi.
Leon Tolstoy öldü.
1911
Büyük romantizm geleneğine bağlı son kompozitör Gustav Mahler öldü.
Çin Devrimi başladı.
Güney Kutbu'na ilk defa Norveçli Roald Amundsen gitti.
Şangay'da Çin Cumhuriyeti ilan edildi. Sun Yat-Sen, cumhurbaşkanı seçildi.
1912
Çin'in son imparatoru Pu Yi, 6 yaşında tahttan indi.
Fas Sultanı Mulay Hafid, ülkesinin Fransa himayesine girmesine ilişkin anlaşmayı imzaladı.
Titanic, Newfoundland açıklarında battı: 1.517 kişi öldü.
1913
New-York ile Berlin arasında ilk kıtalararası telefon görüşmesi yapıldı.
1. Balkan Savaşı'nı sona erdiren Londra Antlaşması imzalandı: Osmanlı İmparatorluğu, Yunanistan, Bulgaristan ve Mora'ya, Ege'deki Girit Adası'nı ve Avrupa'daki topraklarını bıraktı.
Bulgaristan; Sırbistan, Yunanistan ve Romanya'ya karşı, Osmanlı'nın bıraktığı toprakların paylaşımı yüzünden 2. Balkan Savaşı'nı başlattı.
2. Balkan Savaşı sona erdi. Bulgaristan yenik düştü. 10 Ağustos'ta imzalanan Bükreş Antlaşması'yla Bulgaristan, Sırbistan'a ve Yunanistan'a Makedonya'yı bıraktı. Romanya, Güney Dobruca Bölgesi'ni ilhak etti.
Güney Afrika'da ırk ayrımcılığı yapılan ilk yasalar çıktı.
1914
Charlie Chaplin, ilk filminde rol aldı. (Making a living).
İngiliz bilim adamı Archibald Low, televizyonun atası olarak kabul edilen, uzaktan görüntüleri aktaran bir makina geliştirdi.
Saraybosna'da Arşidük François-Ferdinand'ın öldürülmesi 1. Dünya Savaşı'nı başlattı. Savaştan bir ay sonra, Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş ilan etti.
Fransız sosyalist ve siyaset adamı Jean Jaures öldürüldü.
Almanya, önce Rusya'ya daha sonra da Fransa'ya savaş ilan etti.
Alman birlikleri Belçika'yı geçip Fransa'ya girdiler.
Avusturya egemenliğindeki Polonya topraklarında Jozef Pilsudski'nin oluşturduğu Polonya birlikleri, Rus sınırını geçtiler: Polonya bağımsızlık mücadelesi başladı.
Japonya, Almanya'ya savaş ilan etti.
1915
Çanakkale Savaşı'nda, müttefikler yenilgiye uğradı.
İtalya'nın Avezzano Kenti'nde deprem: 29.980 kişi öldü.
Almanlar, Langemarck ve Ypres arasındaki batı cephesinde, Fransız ve Kanadalı askerlere ilk zehirli gaz saldırısında bulundu.
İngiliz yolcu gemisi Lusitania, İslanda Adası açıklarında battı: 1.198 kişi kayboldu.
İtalya, Müttefikler'in yanında savaşa katıldı.
Ruslar, Almanlara yenildiler (Tarnov, Gorlice Savaşları).
1916
Albert Einstein'in İzafiyet Teorisi Kuramı yayınlandı.
Avusturyalı Sigmund Freud, ''psikanalize giriş''yaptı.
18 Aralık'a kadar sürecek Verdun Savaşı başladı. 500 bin Alman ve Fransız öldü.
Sykes-Picot Antlaşmaları imzalandı: İngilizler ve Fransızlar Ortadoğu'yu paylaştılar.
Almanya, Portekiz'e savaş ilan etti.
''Kanlı Paskalya'': Dublin'de İrlandalı cumhuriyetçilerin ayaklanması ve İngiliz Ordusu'nun bunu bastırmasıyla, İngiliz-İrlanda savaşı yeniden başladı. Ayaklanma, 1921'de Güney İrlanda'nın bağımsızlığını elde etmesi ve Ada'nın bölünmesiyle sonuçlandı.
Son Avusturya-Macaristan İmparatoru I. François-Joseph öldü.
Rusya'da ''Şeytan'ın Oğlu''olarak nitelendirilen Rasputin adlı papaz öldürüldü.
1917
Rus Devrimi başladı.
ABD, Almanya'ya savaş ilan etti.
Portekiz'de (Fatima'da) 3 çocuk, Meryem Ana'yı gördüklerini iddia ettiler.
Çin, Almanya'ya savaş ilan etti.
Edgar Degas, 83 yaşında öldü.
Almanlar yararına casusluk yapmakla suçlanan Hollandalı dansöz Mata-Hari, Fransa'da öldürüldü.
İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, siyonist liderlere, Filistin'de ''Bir Ulusal Yahudi Merkezi''kurulması için söz verdi.
Rusya'da, Çarlık Dönemi'ne son verildi.
Heykeltraş Auguste Rodin, 77 yaşında öldü.
Finlandiya, bağımsızlığını ilan etti.
Kanada'nın Nova Scotia Eyaleti'ndeki Halifax Limanı'nda, Fransız Mont-Blanc kargo gemisinde patlama oldu: 2 bin kişi öldü.
İngilizler, Kudüs'ü işgal etti.
1918
ABD Başkanı Wilson, adil ve uzun süreli barışa temel oluşturacak bir belge olarak On Dört Madde'yi yayınladı.
Rusya, Çarlar tarafından yabancı ülkelerden alınan borçları geçersiz kıldıklarını açıkladı.
56 yaşındaki besteci Claude Debussy öldü.
Son Rus Çarı Nicolas II ve ailesi, Sibirya'da öldürüldü.
İspanyol Gribi adı verilen bir virüs dünyaya yayıldı, 8 ay içinde 20 milyon insan öldü.
1. Dünya Savaşı, İhtilaf Devletlerinin zaferiyle sona erdi.
Polonya, 223 yıl boyunca Rusya, Prusya ve Avusturya işgalinde kaldıktan sonra bağımsızlığına kavuştu.
1919
Berlin'de, Spartacus Ayaklanması, başarısızlığa uğradı.
Paris Barış Konferansı başladı.
Paris-Londra hattında ilk ticari uçuş yapıldı.
Benito Mussolini, İtalyan faşist hareketini başlattı.
Milletler Cemiyeti, Cenevre'de kuruldu.
Mustafa Kemal, Samsun'a giderek, Kurtuluş Savaşı'nın ilk meşalesini yaktı.
İki İngiliz pilot John William Alcook ve Arthur Brown, mola vermeksizin ilk defa Atlantik Okyanusu'nu aştılar.
Almanya ve İhtilaf Devletleri arasında Versay Antlaşması imzalandı. Antlaşma, Avusturya Arşidükü'nün bir Sırp genci tarafından öldürülmesi ve 1. Dünya Savaşı'nın başlamasından tam 5 yıl sonra imzalandı.
Auguste Renoir öldü.
1920
ABD'de, kadınlara oy hakkı verildi.
Avusturyalı zooloji bilgini Karl von Frisch, arıların çeşitli tat ve kokuları ayırdedebilecek şekilde eğitilebileceğini gösterdi.
Kurtuluş Savaşı'nda, Yunan Orduları, Mustafa Kemal Paşa'nın denetimindeki birlikler karşısında bozguna uğradı.
ABD'de alkollü içkiler yasaklandı.
İtalyan ressam ve heykeltraş Amedeo Modigliani 36 yaşında, Paris'te öldü.
Mahatma Gandhi, Hindistan'da sivil itaatsizlik hareketini başlattı.
Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ni (Nazi Partisi) kurdu.
Osmanlı ve İhtilaf Devletleri arasında Sevr Antlaşması imzalandı, Osmanlı İmparatorluğu parçalandı.
Çin'in Kan-sou Bölgesi'nde deprem oldu, 180 bin kişi öldü.
Londra'da Lordlar Kamarası, Serbest İrlanda Devleti'nin kurulmasını onayladı.
Osman Bey « Osmanlı Tarihi
Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey, Ertuğrul Gazi ile Hayme Hatun'un oğullarıdır. 1299 ile 1326 yılları arasında hüküm sürmüştür. 1258'de doğmuş, 1326'da vefat etmiştir.
Oğuzların Kayı Boyu'ndan, Türkiye Selçukluları'nın Uç Beyi Ertuğrul Gazi'nin oğlu Osman Bey, Söğüt'te doğdu. Küçük yaştan itibaren İslam ilimlerini öğrenen Osman Gazi, ayrıca mükemmel bir askeri talim ve terbiye gördü. 1277'de Anadolu'nun İslamlaştırılıp, Türkleşmesi faaliyetlerine katılan gönül sultanlarından ve ahilerden biri olan Şeyh Edebali'nin kızı ile evlendi. Babası Ertuğrul Gazi'nin 1281'de vefatı üzerine bey seçilip idareyi ele aldı.
Osman Bey, Kayıların başına geçince Söğüt'ü kendisine merkez yaparak Akçakoca, Gazi Abdurrahman, Aykut Alp ve Konur Alp gibi beylerle Bizans'a karşı fetihlere girişti. 1285'te Kulaca Hisarı fethedildi. 1288'de İnegöl ve Karacahisar kuvvetlerini Ekizce'de bozguna uğrattı. Bu savaşta Osman Gazi'nin kardeşi Saru Batu şehit oldu.
Osmanlıların daha sonra Karacahisar, Taraklı ve Göynük'ü elde etmesi üzerine, bölge kuvvetleri ittifak ederek Osman Gazi'yi bir düğün münasebetiyle öldürmek istediler. Dostu, Harmankaya hakimi Köse Mihal'in (ki daha sonra İslamiyet'i kabul ederek Mihal Gazi adını almıştır.) haber vermesi ile vaziyeti öğrenen Osman Gazi, süratle harekete geçerek Bilecik ve Yarhisar'ı zaptetti. Gelini ele geçirerek Nilüfer adını verip, oğlu Orhan Gazi ile nikahladı.
1299'da Türkiye Selçuklu Sultanlığı'ndaki iktidar boşluğundan faydalanan Osman Gazi, istiklalini ilan etti. 1301'de Yenişehir'i alarak İznik ve Bursa'nın fethinin yolunu açtı. Bursa, Kite ve Atranos kuvvetlerini Koyunhisar Mevkii'nde bozguna uğrattı. Bu zaferden sonra Kestel, Kite ve Ulubat Kaleleri, Osmanlıların eline geçti.
1308'de İznik'in en mühim ileri karakolu olan Karahisar ele geçirildi. Böylece İznik-İzmit karayolu Türklerin hakimiyetine girmiş oldu. Osman Bey artık başta Bursa olmak üzere İznik ve İzmit'in fethini ilk hedef olarak görüyordu. 1314 yılında başlayan Bursa Kuşatması, on seneden fazla sürdü. 1324'de hastalanan Osman Bey, kumandayı oğlu Orhan'a devretti.
Osman Gazi salih bir Müslüman olup, İslam Ahlakı'nın iyi ve güzel vasıflarına sahipti. Az sayıdaki aşiret kuvvetleriyle, Bizans Ordusu'nu ve kuvvetlerini üst üste mağlup edip zaferler kazanarak dünyanın en uzun ömürlü hanedanını ve en büyük devletlerinden birini kurdu. Bir taraftan fetihlere devam ederken, diğer taraftan devlet teşkilatının müesseselerini mükemmel bir şekilde kurmaya ve sistemleştirmeye çalıştı.
Ömrü, Rum kafirleri ile savaşmakla ve İslamiyet'i yaymakla geçti. Vefat edeceği zaman, oğlu Orhan Bey'e gönderdiği vasiyetnamesi, İslamiyet'e olan sevgi ve saygısını ve Türk Milleti'nin rahat ve huzurunu düşündüğünü ve insan haklarına da gönülden bağlılığını açıkça bildirmektedir.
Osman Bey'in Oğluna Vasiyeti
"Oğul! Din işlerini her şeyden evvel ele alıp, yürütmek gayret ve esasını daima göz önünde bulundur ve bu esası sakın gevşekliğe uğratma. Çünkü bir farzın yerine getirilmesini sağlamak, din ve devletin kuvvetlenmesine sebep olur. Din gayretine sahip olmayan, sefahate düşkün olan, tecrübe edilmemiş kimselere devlet işlerini verme! Zira, yaratanından korkmayan bir kimse, yarattıklarından da çekinmez. Zulümden ve hangisi olursa olsun bid'atten, yani İslamiyet'e aykırı şeylerden son derece uzak dur! Seni zulüm ve bid'ate teşvik edip sürükleyenleri, devletinden uzaklaştır ki, bunlar seni yıkılışa sürüklemesinler.
Allahü Teala'nın rızası için, devlet hizmetinde ömrünü tüketen devlet adamlarını daima gözet. Böyle kıymetli kimselerin vefatından sonra, aile efradını koru, ihtiyacı olanların da ihtiyacını karşıla, tebeandan hiç kimsenin malına mülküne dokunma. Hak sahiplerine hakkını ver, layık olanlara ihsan ve ikramlarda bulun ve ailelerini de gözet. Özellikle, devletin ruhu mesabesinde olan ve en büyük dayanağı bulunan asker taifesini güzelce idare edip rahatlarını temin eyle.
Devletin bedeninde kuvvet mesabesinde olan hakiki alimleri ve fazilet sahiplerini, edip ve yazarlarını, sanat erbabını gözetip koru. Onlara hürmet, ihsan ve ikramda bulun. Bir ülkede, olgun bir alimin, bir arifin, bir velinin bulunduğunu duyarsan, uygun ve layık bir usul ve ifade ile onu memlekete getirt. Onlara her türlü imkanı tanıyarak ülkene yerleştir ki, hükümetin süresince alim ve arifler, bilginler memleketinde çoğalsın. Din ve devlet işleri nizama oturup ilerlesin.
Sakın, orduya ve zenginliğe mağrur olma. Hakiki alim ve ariflere, bilginlere hürmet edip, sarayında onlara yer ver. Benim halimden ibret al ki, zayıf, güçsüz bir karınca misali, hiç layık olmadığım halde buraya geldim ve Allahü Teala'nın nice ihsanlarına ve inayetlerine kavuştum. Sen de benim uyduğum ve uyguladığım nizamı uygula. Muhammed aleyhisselamın dinini, bu yüce dinin mensuplarını ve itaat eden diğer tebeanı himaye eyle! Allahü Teala'nın hakkını ve kullarının hakkını gözet.
Dinimizin tayin ettiği beytülmaldeki gelirin ile kanaat eyle! Devletin zaruri ihtiyaçları dışında sarfiyatta bulunmaktan son derece sakın! Senden sonra geleceklere de aynı nasihatlerde bulun ve iyice tembih eyle. Daima adalet ve insaf üzerine bulun. Zulme meydan verme. Herhangi bir işe başlayacağın zaman Allahü Teala'nın yardımına sığın! Tebeanı, düşmanların ve zalimlerin saldırılarından koru. Haksız olarak hiç kimseye muamelede bulunma. Daima halkını hoşnut edecek şeyleri arayıp, yapılmasını sağla. Onların gönüllerini kazanmayı, bunun devamını ve artmasını büyük nimet bil! Tebeanın sana olan güveninin sarsılmamasına son derece dikkat eyle!"
Osman Bey'in Rüyası
Bizans'ın hakimiyetindeki Batı Anadolu, sihat diyarı olduğundan, bölgede gaza niyetiyle pek çok kumandan, mücahit derviş ve herbiri gönül sultanı şeyh ve alim bulunuyordu. Osman Gazi, Anadolu'nun İslamlaştırılıp, Türkleşmesi faaliyetine katılan bu gönül sultanlarından ve ahilerden biri olan Karamanlı Şeyh Edebali'nin sohbetlerini hiç kaçırmamaya gayret ederdi.
1277 senesinde, Edebali Hazretlerinin dergahında misafir olduğu bir gün ilginç bir rüya gördü. Rüyasında, hocası Edebali'nin koynundan bir ayın çıkıp, kendi koynuna girdiğini, arkasından da kendi göbeğinden bir çınar ağacının bitip, alemi tuttuğunu, gölgesinde nice dağların bulunup, nehirlerin aktığını, birçok insanların kaynaştığını, kimisinin bahçe ve tarla sulayıp, kimisinin çeşmeler akıttığını gördü. Gördüğü rüyayı ertesi gün hocasına anlattı. Şeyh Edebali O'na; "Müjde ey Osman! Hak Teala, sana ve senin evladına saltanat verdi. Bütün dünya, evladının himayesinde olacak, kızım Mal Hatun da sana eş olacak." deyip rüyasını tabir etti. On dokuz yaşında iken Şeyh Edebali'nin kızı Mal Hatun ile evlendi. Bu izivaçtan Orhan Gazi doğdu. Orhan Gazi'nin doğduğu sırada, Ertuğrul Gazi de vefat etti (1281). Bazı kaynaklarda Edebali'nin kızının adı Bala Hatun olarak geçmekte ve Mal Hatun'un Ömer Bey'in kızı olduğu yazılmaktadır.
İngiliz arkeolog Arthur John Evans'ın Girit Adası'nda başlattığı kazılarda, Ege'deki en eski uygarlık olan Minos'un başkentindeki Knossos Sarayı bulundu.
Petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis Gottlieb Daimler öldü.
Tarihe, Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce Hıristiyan, elçilik binaları ve Pekin'deki Katolik Katedrali'nde mahsur kaldı. Ayaklanma, 7 Eylül 1901'de sona erdi.
Kont Zeppelin tarafından yapılan ilk güdümlü zeplin uçtu.
Dünya'nın ilk metrosu Paris'te hizmete girdi.
Alman filozof Friedrich Nietzsche öldü.
1901
İtalyan kaşif Gugliemo Marconi, telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve Atlantik çevresinde mesaj yollamayı başardı.
İngiltere Kraliçesi Victoria öldü.
ABD'nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.
İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi, ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç'ın kurucusu İsviçreli Henri Dunant'a Nobel Barış Ödülü verildi.
X ışınlarını keşfeden ve tıp dünyasında yeni bir çığır açan Alman fizikçi Wilhelm Conrad Rontgen, Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.
1902
İngiltere İmparatorluğu'nun kurucularından Cecil Rhodes öldü.
Martinik'te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
İrlanda Bağımsızlık Hareketi ''Sinn Fein''kuruldu.
Ünlü Fransız yazar Emile Zola öldü.
1903
Amerikalı W. Read, sarı humma virüsünü buldu.
Aleksandr Pavlov, şartlı refleks çalışmalarını tanıttı. Bu araştırma ''Pavlov'un köpeği''örneğiyle özdeşleşti.
Bisikletle, ilk Fransa turu atıldı.
Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.
Henri Becquerel, Pierre Curie ve eşi Marie Curie-Sklodowska Nobel Fizik Ödüllerini aldılar.
Modern havacılığın başlangıcı. ABD'de Orville ve Wilbur Wright kardeşler, ilk kez motorlu bir uçak uçurdular.
1904
Japonya, Rusya'ya savaş ilan etti.
İngiliz kâşif Henry Morton Stanley öldü.
Transsibirya demiryolu hattı (8.314 km) tamamlandı.
Siyonizm Hareketi'nin kurucusu Theodor Herzl öldü.
Rus yazar Anton Pavloviç Çehov öldü.
1905
Jules Vernes, 77 yaşında öldü.
Ortak bir anlaşmayla Norveç'in 500 yıllık İsveç'le olan birliğini bozan Karlstad Antlaşması imzalandı.
Potemkin zırhlı gemisinde ayaklanma çıktı.
1906
İlk çizgi film ''Humorous Phases of Funny Faces'', Amerikalı Blackton tarafından yapıldı.
San Francisco'da deprem: 1000 kişi öldü.
Ressam Paul Cezanne öldü.
1907
Pablo Picasso'nun ''Demoiselles d'Avignon''isimli tablosu, kübizm akımını başlattı.
Baden-Powell, izci hareketini kurdu.
1908
İlk kez siyah bir boksör Jack Johnson, dünya şampiyonluk ünvanını kazandı.
Henri Farman ve Leon Delagrange, ilk kez bir yolcu uçağını uçurdular.
Sigmund Freud ile psikanaliz üzerine ilk uluslararası kongre düzenlendi.
İlk Ford model T otomobil, piyasaya çıkarıldı.
1878'den bu yana Bosna-Hersek'i işgal altında tutan Avusturya-Macaristan, bu toprakları ilhak etmesi için Sırbistan'a baskı yaptı.
Sicilya'da Messine Kenti'nde meydana gelen depremde 84 bin kişi öldü.
1909
Alman Ehrlich ve Japon Hata'nın, ilk kimyasal ilaç olan arsenobenzeni bulmalarının ardından, kemoterapi tedavisi uygulanmaya başladı.
Detroit'te Ford, zincirleme çalışma yöntemini başlattı.
Brighton'da halka açık ilk renkli film gösterimi yapıldı.
Amerikalı Robert-Edwin Peary, Mattew Henson ve 4 eskimo ile birlikte Kuzey Kutbu'nu fethetti. Frederick Cook, Kutup'a ilk ulaşanın kendisi olduğunu iddia etti.
Manş Denizi'ni uçakla ilk kez Fransız Louis Bleriot geçti.
1910
Pancho Villa ve Emiliano Zapata'nın Meksika Devrimi başladı.
Vassily Kandinsky'nin bir suluboya resmi soyut sanatı başlattı.
Japonya, Kore'yi ilhak etti.
Portekiz Cumhuriyeti ilan edildi. Kral 2. Emmanuel, sürgün edildi.
Leon Tolstoy öldü.
1911
Büyük romantizm geleneğine bağlı son kompozitör Gustav Mahler öldü.
Çin Devrimi başladı.
Güney Kutbu'na ilk defa Norveçli Roald Amundsen gitti.
Şangay'da Çin Cumhuriyeti ilan edildi. Sun Yat-Sen, cumhurbaşkanı seçildi.
1912
Çin'in son imparatoru Pu Yi, 6 yaşında tahttan indi.
Fas Sultanı Mulay Hafid, ülkesinin Fransa himayesine girmesine ilişkin anlaşmayı imzaladı.
Titanic, Newfoundland açıklarında battı: 1.517 kişi öldü.
1913
New-York ile Berlin arasında ilk kıtalararası telefon görüşmesi yapıldı.
1. Balkan Savaşı'nı sona erdiren Londra Antlaşması imzalandı: Osmanlı İmparatorluğu, Yunanistan, Bulgaristan ve Mora'ya, Ege'deki Girit Adası'nı ve Avrupa'daki topraklarını bıraktı.
Bulgaristan; Sırbistan, Yunanistan ve Romanya'ya karşı, Osmanlı'nın bıraktığı toprakların paylaşımı yüzünden 2. Balkan Savaşı'nı başlattı.
2. Balkan Savaşı sona erdi. Bulgaristan yenik düştü. 10 Ağustos'ta imzalanan Bükreş Antlaşması'yla Bulgaristan, Sırbistan'a ve Yunanistan'a Makedonya'yı bıraktı. Romanya, Güney Dobruca Bölgesi'ni ilhak etti.
Güney Afrika'da ırk ayrımcılığı yapılan ilk yasalar çıktı.
1914
Charlie Chaplin, ilk filminde rol aldı. (Making a living).
İngiliz bilim adamı Archibald Low, televizyonun atası olarak kabul edilen, uzaktan görüntüleri aktaran bir makina geliştirdi.
Saraybosna'da Arşidük François-Ferdinand'ın öldürülmesi 1. Dünya Savaşı'nı başlattı. Savaştan bir ay sonra, Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş ilan etti.
Fransız sosyalist ve siyaset adamı Jean Jaures öldürüldü.
Almanya, önce Rusya'ya daha sonra da Fransa'ya savaş ilan etti.
Alman birlikleri Belçika'yı geçip Fransa'ya girdiler.
Avusturya egemenliğindeki Polonya topraklarında Jozef Pilsudski'nin oluşturduğu Polonya birlikleri, Rus sınırını geçtiler: Polonya bağımsızlık mücadelesi başladı.
Japonya, Almanya'ya savaş ilan etti.
1915
Çanakkale Savaşı'nda, müttefikler yenilgiye uğradı.
İtalya'nın Avezzano Kenti'nde deprem: 29.980 kişi öldü.
Almanlar, Langemarck ve Ypres arasındaki batı cephesinde, Fransız ve Kanadalı askerlere ilk zehirli gaz saldırısında bulundu.
İngiliz yolcu gemisi Lusitania, İslanda Adası açıklarında battı: 1.198 kişi kayboldu.
İtalya, Müttefikler'in yanında savaşa katıldı.
Ruslar, Almanlara yenildiler (Tarnov, Gorlice Savaşları).
1916
Albert Einstein'in İzafiyet Teorisi Kuramı yayınlandı.
Avusturyalı Sigmund Freud, ''psikanalize giriş''yaptı.
18 Aralık'a kadar sürecek Verdun Savaşı başladı. 500 bin Alman ve Fransız öldü.
Sykes-Picot Antlaşmaları imzalandı: İngilizler ve Fransızlar Ortadoğu'yu paylaştılar.
Almanya, Portekiz'e savaş ilan etti.
''Kanlı Paskalya'': Dublin'de İrlandalı cumhuriyetçilerin ayaklanması ve İngiliz Ordusu'nun bunu bastırmasıyla, İngiliz-İrlanda savaşı yeniden başladı. Ayaklanma, 1921'de Güney İrlanda'nın bağımsızlığını elde etmesi ve Ada'nın bölünmesiyle sonuçlandı.
Son Avusturya-Macaristan İmparatoru I. François-Joseph öldü.
Rusya'da ''Şeytan'ın Oğlu''olarak nitelendirilen Rasputin adlı papaz öldürüldü.
1917
Rus Devrimi başladı.
ABD, Almanya'ya savaş ilan etti.
Portekiz'de (Fatima'da) 3 çocuk, Meryem Ana'yı gördüklerini iddia ettiler.
Çin, Almanya'ya savaş ilan etti.
Edgar Degas, 83 yaşında öldü.
Almanlar yararına casusluk yapmakla suçlanan Hollandalı dansöz Mata-Hari, Fransa'da öldürüldü.
İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, siyonist liderlere, Filistin'de ''Bir Ulusal Yahudi Merkezi''kurulması için söz verdi.
Rusya'da, Çarlık Dönemi'ne son verildi.
Heykeltraş Auguste Rodin, 77 yaşında öldü.
Finlandiya, bağımsızlığını ilan etti.
Kanada'nın Nova Scotia Eyaleti'ndeki Halifax Limanı'nda, Fransız Mont-Blanc kargo gemisinde patlama oldu: 2 bin kişi öldü.
İngilizler, Kudüs'ü işgal etti.
1918
ABD Başkanı Wilson, adil ve uzun süreli barışa temel oluşturacak bir belge olarak On Dört Madde'yi yayınladı.
Rusya, Çarlar tarafından yabancı ülkelerden alınan borçları geçersiz kıldıklarını açıkladı.
56 yaşındaki besteci Claude Debussy öldü.
Son Rus Çarı Nicolas II ve ailesi, Sibirya'da öldürüldü.
İspanyol Gribi adı verilen bir virüs dünyaya yayıldı, 8 ay içinde 20 milyon insan öldü.
1. Dünya Savaşı, İhtilaf Devletlerinin zaferiyle sona erdi.
Polonya, 223 yıl boyunca Rusya, Prusya ve Avusturya işgalinde kaldıktan sonra bağımsızlığına kavuştu.
1919
Berlin'de, Spartacus Ayaklanması, başarısızlığa uğradı.
Paris Barış Konferansı başladı.
Paris-Londra hattında ilk ticari uçuş yapıldı.
Benito Mussolini, İtalyan faşist hareketini başlattı.
Milletler Cemiyeti, Cenevre'de kuruldu.
Mustafa Kemal, Samsun'a giderek, Kurtuluş Savaşı'nın ilk meşalesini yaktı.
İki İngiliz pilot John William Alcook ve Arthur Brown, mola vermeksizin ilk defa Atlantik Okyanusu'nu aştılar.
Almanya ve İhtilaf Devletleri arasında Versay Antlaşması imzalandı. Antlaşma, Avusturya Arşidükü'nün bir Sırp genci tarafından öldürülmesi ve 1. Dünya Savaşı'nın başlamasından tam 5 yıl sonra imzalandı.
Auguste Renoir öldü.
1920
ABD'de, kadınlara oy hakkı verildi.
Avusturyalı zooloji bilgini Karl von Frisch, arıların çeşitli tat ve kokuları ayırdedebilecek şekilde eğitilebileceğini gösterdi.
Kurtuluş Savaşı'nda, Yunan Orduları, Mustafa Kemal Paşa'nın denetimindeki birlikler karşısında bozguna uğradı.
ABD'de alkollü içkiler yasaklandı.
İtalyan ressam ve heykeltraş Amedeo Modigliani 36 yaşında, Paris'te öldü.
Mahatma Gandhi, Hindistan'da sivil itaatsizlik hareketini başlattı.
Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ni (Nazi Partisi) kurdu.
Osmanlı ve İhtilaf Devletleri arasında Sevr Antlaşması imzalandı, Osmanlı İmparatorluğu parçalandı.
Çin'in Kan-sou Bölgesi'nde deprem oldu, 180 bin kişi öldü.
Londra'da Lordlar Kamarası, Serbest İrlanda Devleti'nin kurulmasını onayladı.
Osman Bey « Osmanlı Tarihi
Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey, Ertuğrul Gazi ile Hayme Hatun'un oğullarıdır. 1299 ile 1326 yılları arasında hüküm sürmüştür. 1258'de doğmuş, 1326'da vefat etmiştir.
Oğuzların Kayı Boyu'ndan, Türkiye Selçukluları'nın Uç Beyi Ertuğrul Gazi'nin oğlu Osman Bey, Söğüt'te doğdu. Küçük yaştan itibaren İslam ilimlerini öğrenen Osman Gazi, ayrıca mükemmel bir askeri talim ve terbiye gördü. 1277'de Anadolu'nun İslamlaştırılıp, Türkleşmesi faaliyetlerine katılan gönül sultanlarından ve ahilerden biri olan Şeyh Edebali'nin kızı ile evlendi. Babası Ertuğrul Gazi'nin 1281'de vefatı üzerine bey seçilip idareyi ele aldı.
Osman Bey, Kayıların başına geçince Söğüt'ü kendisine merkez yaparak Akçakoca, Gazi Abdurrahman, Aykut Alp ve Konur Alp gibi beylerle Bizans'a karşı fetihlere girişti. 1285'te Kulaca Hisarı fethedildi. 1288'de İnegöl ve Karacahisar kuvvetlerini Ekizce'de bozguna uğrattı. Bu savaşta Osman Gazi'nin kardeşi Saru Batu şehit oldu.
Osmanlıların daha sonra Karacahisar, Taraklı ve Göynük'ü elde etmesi üzerine, bölge kuvvetleri ittifak ederek Osman Gazi'yi bir düğün münasebetiyle öldürmek istediler. Dostu, Harmankaya hakimi Köse Mihal'in (ki daha sonra İslamiyet'i kabul ederek Mihal Gazi adını almıştır.) haber vermesi ile vaziyeti öğrenen Osman Gazi, süratle harekete geçerek Bilecik ve Yarhisar'ı zaptetti. Gelini ele geçirerek Nilüfer adını verip, oğlu Orhan Gazi ile nikahladı.
1299'da Türkiye Selçuklu Sultanlığı'ndaki iktidar boşluğundan faydalanan Osman Gazi, istiklalini ilan etti. 1301'de Yenişehir'i alarak İznik ve Bursa'nın fethinin yolunu açtı. Bursa, Kite ve Atranos kuvvetlerini Koyunhisar Mevkii'nde bozguna uğrattı. Bu zaferden sonra Kestel, Kite ve Ulubat Kaleleri, Osmanlıların eline geçti.
1308'de İznik'in en mühim ileri karakolu olan Karahisar ele geçirildi. Böylece İznik-İzmit karayolu Türklerin hakimiyetine girmiş oldu. Osman Bey artık başta Bursa olmak üzere İznik ve İzmit'in fethini ilk hedef olarak görüyordu. 1314 yılında başlayan Bursa Kuşatması, on seneden fazla sürdü. 1324'de hastalanan Osman Bey, kumandayı oğlu Orhan'a devretti.
Osman Gazi salih bir Müslüman olup, İslam Ahlakı'nın iyi ve güzel vasıflarına sahipti. Az sayıdaki aşiret kuvvetleriyle, Bizans Ordusu'nu ve kuvvetlerini üst üste mağlup edip zaferler kazanarak dünyanın en uzun ömürlü hanedanını ve en büyük devletlerinden birini kurdu. Bir taraftan fetihlere devam ederken, diğer taraftan devlet teşkilatının müesseselerini mükemmel bir şekilde kurmaya ve sistemleştirmeye çalıştı.
Ömrü, Rum kafirleri ile savaşmakla ve İslamiyet'i yaymakla geçti. Vefat edeceği zaman, oğlu Orhan Bey'e gönderdiği vasiyetnamesi, İslamiyet'e olan sevgi ve saygısını ve Türk Milleti'nin rahat ve huzurunu düşündüğünü ve insan haklarına da gönülden bağlılığını açıkça bildirmektedir.
Osman Bey'in Oğluna Vasiyeti
"Oğul! Din işlerini her şeyden evvel ele alıp, yürütmek gayret ve esasını daima göz önünde bulundur ve bu esası sakın gevşekliğe uğratma. Çünkü bir farzın yerine getirilmesini sağlamak, din ve devletin kuvvetlenmesine sebep olur. Din gayretine sahip olmayan, sefahate düşkün olan, tecrübe edilmemiş kimselere devlet işlerini verme! Zira, yaratanından korkmayan bir kimse, yarattıklarından da çekinmez. Zulümden ve hangisi olursa olsun bid'atten, yani İslamiyet'e aykırı şeylerden son derece uzak dur! Seni zulüm ve bid'ate teşvik edip sürükleyenleri, devletinden uzaklaştır ki, bunlar seni yıkılışa sürüklemesinler.
Allahü Teala'nın rızası için, devlet hizmetinde ömrünü tüketen devlet adamlarını daima gözet. Böyle kıymetli kimselerin vefatından sonra, aile efradını koru, ihtiyacı olanların da ihtiyacını karşıla, tebeandan hiç kimsenin malına mülküne dokunma. Hak sahiplerine hakkını ver, layık olanlara ihsan ve ikramlarda bulun ve ailelerini de gözet. Özellikle, devletin ruhu mesabesinde olan ve en büyük dayanağı bulunan asker taifesini güzelce idare edip rahatlarını temin eyle.
Devletin bedeninde kuvvet mesabesinde olan hakiki alimleri ve fazilet sahiplerini, edip ve yazarlarını, sanat erbabını gözetip koru. Onlara hürmet, ihsan ve ikramda bulun. Bir ülkede, olgun bir alimin, bir arifin, bir velinin bulunduğunu duyarsan, uygun ve layık bir usul ve ifade ile onu memlekete getirt. Onlara her türlü imkanı tanıyarak ülkene yerleştir ki, hükümetin süresince alim ve arifler, bilginler memleketinde çoğalsın. Din ve devlet işleri nizama oturup ilerlesin.
Sakın, orduya ve zenginliğe mağrur olma. Hakiki alim ve ariflere, bilginlere hürmet edip, sarayında onlara yer ver. Benim halimden ibret al ki, zayıf, güçsüz bir karınca misali, hiç layık olmadığım halde buraya geldim ve Allahü Teala'nın nice ihsanlarına ve inayetlerine kavuştum. Sen de benim uyduğum ve uyguladığım nizamı uygula. Muhammed aleyhisselamın dinini, bu yüce dinin mensuplarını ve itaat eden diğer tebeanı himaye eyle! Allahü Teala'nın hakkını ve kullarının hakkını gözet.
Dinimizin tayin ettiği beytülmaldeki gelirin ile kanaat eyle! Devletin zaruri ihtiyaçları dışında sarfiyatta bulunmaktan son derece sakın! Senden sonra geleceklere de aynı nasihatlerde bulun ve iyice tembih eyle. Daima adalet ve insaf üzerine bulun. Zulme meydan verme. Herhangi bir işe başlayacağın zaman Allahü Teala'nın yardımına sığın! Tebeanı, düşmanların ve zalimlerin saldırılarından koru. Haksız olarak hiç kimseye muamelede bulunma. Daima halkını hoşnut edecek şeyleri arayıp, yapılmasını sağla. Onların gönüllerini kazanmayı, bunun devamını ve artmasını büyük nimet bil! Tebeanın sana olan güveninin sarsılmamasına son derece dikkat eyle!"
Osman Bey'in Rüyası
Bizans'ın hakimiyetindeki Batı Anadolu, sihat diyarı olduğundan, bölgede gaza niyetiyle pek çok kumandan, mücahit derviş ve herbiri gönül sultanı şeyh ve alim bulunuyordu. Osman Gazi, Anadolu'nun İslamlaştırılıp, Türkleşmesi faaliyetine katılan bu gönül sultanlarından ve ahilerden biri olan Karamanlı Şeyh Edebali'nin sohbetlerini hiç kaçırmamaya gayret ederdi.
1277 senesinde, Edebali Hazretlerinin dergahında misafir olduğu bir gün ilginç bir rüya gördü. Rüyasında, hocası Edebali'nin koynundan bir ayın çıkıp, kendi koynuna girdiğini, arkasından da kendi göbeğinden bir çınar ağacının bitip, alemi tuttuğunu, gölgesinde nice dağların bulunup, nehirlerin aktığını, birçok insanların kaynaştığını, kimisinin bahçe ve tarla sulayıp, kimisinin çeşmeler akıttığını gördü. Gördüğü rüyayı ertesi gün hocasına anlattı. Şeyh Edebali O'na; "Müjde ey Osman! Hak Teala, sana ve senin evladına saltanat verdi. Bütün dünya, evladının himayesinde olacak, kızım Mal Hatun da sana eş olacak." deyip rüyasını tabir etti. On dokuz yaşında iken Şeyh Edebali'nin kızı Mal Hatun ile evlendi. Bu izivaçtan Orhan Gazi doğdu. Orhan Gazi'nin doğduğu sırada, Ertuğrul Gazi de vefat etti (1281). Bazı kaynaklarda Edebali'nin kızının adı Bala Hatun olarak geçmekte ve Mal Hatun'un Ömer Bey'in kızı olduğu yazılmaktadır.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
/
-
/
/
Kayıtlar
Yorum Gönder